داروهایی مانند ترامادول و متادون جزو داروهای مخدر محسوب می شوند و یکی از دلایل عمده مصرف طولانی مدت اینگونه داروها، وجود مبازره شدید از سوی نهادهایی همچون نیروی انتظامی با مواد مخدر سنتی است.
یک آسیب شناس اجتماعی گفت: «در سال های اخیر میزان افسردگی در نزد جوانان افزایش پیدا کرده است. علت این افسردگی افزایش بیکاری و کاهش امکان ازدواج است که باعث می شود جوانان به دنبال سرگرمی یا فراموش کردن یا ایجاد هیجان در جمع های دوستانه خود باشند و به سمت استفاده از این گونه داروها سوق پیدا کنند.»
مریم اخگری رئیس بخش سم‌شناسی پزشکی قانونی تهران گفته است: در مطالعه‌ای که طی 4، 5 سال اخیر انجام شده مرگ‌های ناشی از مصرف ترامادول 40 برابر بیشتر شده چون مصرف داروهای مخدر مانند متادون و ترامادول افزایش چشمگیری داشته است.
دکتر هادی معتمد آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با فرارو گفت: «داروهایی مانند ترامادول و متادون جزو داروهای مخدر محسوب می شوند و یکی از دلایل عمده مصرف طولانی مدت اینگونه داروها، وجود مبازره شدید از سوی نهادهایی همچون نیروی انتظامی با مواد مخدر سنتی است.»
وی ادامه داد: «طبیعی است که وقتی جایگزین مناسبی برای مواد مخدر سنتی ایجاد نشود، جوانان خود به خود به سمت مصرف سایر مواد مخدر سوق پیدا می کنند و اینگونه داروها جایگزین مواد مخدری می شوند که جلوی آنها گرفته شده است.» این آسیب شناس اجتماعی اظهار کرد: «دوم اینکه در سال های اخیر آمارگیری خیلی بهتر شده است و نسبت به گذشته که خیلی چیزها را تابو می کردیم و آنها را مورد توجه و بررسی قرار نمی دادیم اکنون راحت تر به مسائل مختلف پرداخته می شود و نحوه آمارگیری بهتر و تعداد محققین بیشتر شده است.»
وی ادامه داد: «لذا ممکن است در گذشته نیز اینگونه ناهنجاری ها وجود داشته اما تا این حد نسبت به آن حساسیت وجود نداشته است.» وی خاطرنشان کرد: «از سوی دیگر امروز آگاهی خانواده ها بیشتر شده است و در حالی که در گذشته ممکن بود اینگونه داروها را به عنوان قرص های سردرد مصرف کنند اما اکنون بر این مسائل اشراف پیدا کردند.» معتمد گفت: «اما نکته اساسی این است که قشر جوان ما جمعیت اصلی کشور را تشکیل می دهند و در سال های اخیر میزان افسردگی در نزد جوانان افزایش پیدا کرده است. علت این افسردگی افزایش بیکاری و کاهش امکان ازدواج است که باعث می شود جوانان به دنبال سرگرمی یا فراموش کردن یا ایجاد هیجان در جمع های دوستانه خود باشند و به سمت استفاده از این گونه داروها سوق پیدا کنند.»
وی ادامه داد: «از سوی دیگر گسست روابط خانوادگی بیشتر شده است چراکه به خصوص پدران ساعات بسیاری از روز را به دنبال کار دوم و سوم برای تامین معاش خانواده بیرون از منزل هستند و این امر باعث کاهش ارتباطات بین فردی میان پدر و به خصوص پسر می شود.» وی افزود: «نکته دیگر اینکه متاسفانه این داروها به راحتی در دسترس هستند در حالی که به نظر من اینگونه داروها نباید در تمامی داروخانه ها توزیع شود، بلکه باید صرفا در داروخانه های خاصی نگهداری شود.»
معتمد درباره میزان اعتیادآوری اینگونه داروها گفت: «میزان اعتیادآوری اینگونه داروها بسیار زیاد است و تقریبا می توان به ترامادول همچون تریاک و به متادون همچون هرویین و به ریتالین همچون شیشه نگاه کرد.» وی درباره میزان استفاده از اینگونه داروها در میان پسران و دختران گفت: «می توان گفت تقریبا استفاده از اینگونه داروها در نزد پسران بیشتر از دختران است؛ چون دختران هنوز بیشتر در خانه هستند و از طرف خانواده بیشتر کنترل می شوند.» وی ادامه داد: «آماری که در اختیار ما است نشان می دهد میزان گرایش به مواد مخدر و محرک همچون حشیش و الکل در میان پسران بیشتر است. هرچند متاسفانه آمار دختران به سرعت در حال نزدیک شدن و برابری با آمار پسران است.»
معتمد با رد این ادعا که ترامادول با ایجاد تمرکز، قدرت یادگیری را بالا می برد گفت: «ترامادول یک مخدر است و هیچ تاثیری بر تمرکز و قدرت یادگیری ندارد. اینکه برخی دانشجویان در شب های امتحان به این منظور از ترامادول استفاده می کنند کاملا اشتباه است و منطق علمی ندارد.»
وی ادامه داد: «ترامادول همچون تریاک است و فرد را وابسته کرده و برای وی خماری در پی دارد. البته داروهای محرکی مانند ریتالین برای مدت کوتاهی تمرکز را بالا می برند اما روز بعد فرد را به شدت دچار ضایعات خواهند کرد. لذا به دلیل اثرات مخرب روی حافظه بهتر است مورد استفاده قرار نگیرد.»
وی افزود: «البته ریتالین تا سن 18 سالگی برای بیماری بیش فعالی و کم تمرکزی از نظر علمی تایید شده است اما از 18 سال به بالا مگر در موارد خیلی خاص و افسردگی های بسیار عمیق و برای افراد مسن به میزان خیلی کم تجویز می شود. اما استفاده از این دارو جهت چاقی، لاغری، تمرکز و ... کاملا غیرعلمی است و فرد بعد از یک دوره مصرف خیلی کوتاه به شدت دچار آسیب می شود.»
نظرت چیه؟